KMUNIKAT BISKUPA OPOLSKIEGO
O ŚMIERCI I POGRZEBIE ŚP. BP. GERARDA KUSZA

Drodzy Diecezjanie,

Z głębokim żalem informuję, że w poniedziałek 15 marca 2021 roku odszedł do Pana po długiej i ciężkiej chorobie w 82. roku życia, 59. roku kapłaństwa i 36. roku biskupstwa – emerytowany gliwicki biskup pomocniczy Gerard Kusz, wcześniej w latach 1985-1992 nasz biskup pomocniczy.

Biskup Gerard Kusz urodził się 23 października 1939 roku w Dziergowicach. Po ukończeniu liceum ogólnokształcącego w Raciborzu, rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie i w Opolu, które zwieńczył przyjęciem święceń kapłańskich z rąk biskupa opolskiego Franciszka Jopa dnia 24 czerwca 1962 r.  Po święceniach pracował jako wikariusz w parafii Chrystusa Króla w Gliwicach (1962-1964) oraz Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu (1964-1973). W latach 1973-1974 pełnił funkcję prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. Studia specjalistyczne w dziedzinie katechetyki w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim rozpoczął w 1974 roku. W 1976 roku uzyskał tytuł magistra teologii, a w 1978 roku obronił pracę doktorską. W 1978 roku został mianowany wykładowcą katechetyki, pedagogiki i teologii pastoralnej w WSD Śląska Opolskiego w Nysie.  W tym też czasie pełnił funkcje: członka Rady Naukowej Diecezjalnego Instytutu Pastoralnego w Opolu (Filia KUL), diecezjalnego wizytatora nauki religii, cenzora książek religijnych, sekretarza Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów oraz prezesa wojewódzkiego oddziału Towarzystwa Przyjaciół KUL w Opolu. W latach 1983-1985 był wicerektorem WSD Śląska Opolskiego w Nysie. Po utworzeniu w 1994 roku Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego był również jego wykładowcą. 

Dnia 27 czerwca 1985 roku mianowany został biskupem pomocniczym diecezji opolskiej. Konsekracja miała miejsce 15 sierpnia 1985 roku. Jako swoje zawołanie biskupie wybrał słowa: „Oboedientia et pax” (Posłuszeństwo i pokój). W diecezji opolskiej powierzono jego pieczy: sprawy katechetyczne, wizytatorów diecezjalnych, sprawy kultury chrześcijańskiej, Klubów Inteligencji Katolickiej, TP KUL, sprawy rekolekcyjno-formacyjne laikatu. Sprawował szczególną opiekę nad raciborskim rejonem duszpasterskim.

25 marca 1992 roku został biskupem pomocniczym nowopowstałej diecezji gliwickiej. W diecezji pełnił funkcje: wikariusza generalnego, przewodniczącego Wydziału Nauki i Kultury Chrześcijańskiej. Od 1985 roku należał do Komisji Katechetycznej Konferencji Episkopatu Polski. Był wiceprzewodniczącym Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. W czasie swojej posługi w diecezji gliwickiej był Przewodniczącym Wydziału Nauki i Kultury Kurii Gliwickiej oraz Wikariuszem Generalnym. Należał do Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów. Dużo uwagi i czasu poświęcał katechetom w diecezji. Chętnie udawał się z posługą pasterską do wspólnot w diecezji.

W dniu 15 listopada 2014 roku, w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego, papież Franciszek przyjął jego rezygnację z urzędu biskupa pomocniczego diecezji gliwickiej. Mimo przejścia w stan spoczynku, nadal – na ile pozwalały mu siły – aktywnie uczestniczył w życiu diecezji.  Zmagając się w ostatnich latach z fizyczną słabością i utrudzony chorobą, w poniedziałkowy wieczór 15 marca br., zaopatrzony świętymi sakramentami, Biskup Gerard zakończył swoją ziemską wędrówkę.

Uroczystości pogrzebowe śp. Biskupa Gerarda rozpoczną się 19 marca br. o godz. 19.00 eksportą i Mszą św. w katedrze Św. Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach. 20 marca br. o godz. 11.00 sprawowana będzie Msza święta w katedrze Św. Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach pod przewodnictwem kardynała Kazimierza Nycza. Po południu o godz. 16.30 odbędzie się Msza św.  w rodzinnej parafii śp. Biskupa Gerarda w Dziergowicach, a następnie złożenie ciała na miejscowym cmentarzu. Biskupi diecezji opolskiej wraz ze wspólnotą seminaryjną i przybyłymi kapłanami odprawią Mszę św. w intencji Zmarłego w środę 24 marca br. o godz. 15.00 w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu.

Do wszystkich Diecezjan zwracam się z prośbą, aby w najbliższych dniach otoczyć bp. Gerarda gorącą modlitwą. Polecajmy śp. biskupa Gerarda Miłosierdziu Bożemu: Boże, Ty obdarzyłeś biskupią godnością swojego sługę biskupa Gerarda i dałeś mu udział w kapłaństwie Apostołów, * włącz go na wieki do ich społeczności. Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…

Wasz biskup
† Andrzej Czaja

Opole, 17 marca 2021 roku

Opole, dnia 16 marca 2021 roku
Nr 5/2021/A/KNC-K

DEKRET
o przebiegu Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w diecezji opolskiej

W trosce o właściwe przeżycie uroczystości wielkanocnych, w nawiązaniu do przepisów obowiązującego prawa kościelnego i świeckiego, w Wielkim Tygodniu i w Oktawie Wielkanocy na terenie diecezji opolskiej postanawiam, co następuje.

Rozdział I
ZASADY OGÓLNE

1. Liturgię Świętego Triduum Paschalnego wolno wyjątkowo poza kościołami parafialnymi, sprawować także w kościołach czy kaplicach filialnych. W związku z tym, wolno także zwiększyć liczbę celebracji w parafiach, które dysponują tylko jednym kościołem, przy czym ołtarz, tam, gdzie to jest przewidziane, należy obnażyć jedynie po ostatniej z nich. Nie można powtarzać procesji do Ciemnicy i Bożego Grobu.
2. W kościołach czy kaplicach w obrzędach kultu religijnego nie może uczestniczyć więcej niż 1 osoba na 15 m², zachowując dystans między sobą nie mniejszy niż 1,5 m, chyba, że wspólnie zamieszkują.
3. Wierni są zobowiązani do zakrywania maską ust i nosa podczas przebywania w obiektach kultu religijnego. Dotyczy to również koncelebransów i usługujących. Z tego obowiązku wyłączeni są jedynie główni celebransi oraz ci, którym zezwalają na to odrębne przepisy państwowe.
4. Należy rozważyć tam, gdzie to możliwe, czy w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, Poniedziałek Wielkanocny oraz w II Niedzielę Wielkanocną nie zwiększyć liczby Mszy świętych, korzystając z uprawnienia do binacji, trynacji i kwadrynacji, by umożliwić jak największej liczbie wiernych uczestnictwo w świątecznej Eucharystii.
5. Z wyłączeniem Wielkiego Czwartku i Wielkiego Piątku, kiedy Komunii św. można poza obrzędami udzielać jedynie chorym oraz Wielkiej Soboty, kiedy można jej udzielać jedynie na sposób Wiatyku należy zatroszczyć się o to, aby ci wierni, którzy z różnych powodów nie uczestniczyli we Mszy św. bądź obrzędach liturgicznych, mogli przyjąć Komunię św. poza ich sprawowaniem.
6. Zabrania się udzielania Komunii świętej pod dwiema Postaciami.
7. Należy przypomnieć wiernym, że aż do odwołania w mocy pozostaje dyspensa od obowiązku uczestnictwa we Mszy świętej niedzielnej i świątecznej dla osób w podeszłym wieku i innych poważnie zagrożonych z uwagi na tzw. choroby towarzyszące czy stan błogosławiony, osób z objawami infekcji, przebywających w kwarantannie i samoizolacji, odczuwających wzmożoną obawę przed zakażeniem oraz tych wszystkich, którzy nie z własnej winy nie mogą uczestniczyć w liturgii (np. ze względu na ustanowione ograniczenia nie dostaną się do kościoła), a czas Komunii wielkanocnej trwa od Środy Popielcowej do Niedzieli Trójcy Przenajświętszej włącznie. Należy jednak zachęcać wiernych do tego, by łączyli się duchowo ze zgromadzonymi w kościołach na obrzędach Wielkiego Tygodnia poprzez środki masowego przekazu.
8. Należy zorganizować spowiedź przedświąteczną wg zwykłego porządku, z zastrzeżeniem, że nie wolno jej odbywać w zamkniętych konfesjonałach, a wierni oczekujący na spowiedź mają zachowywać dystans między sobą nie mniejszy niż 1,5 m.
9. Osoby, które nie będą mogły skorzystać ze spowiedzi wielkanocnej, winny wzbudzić akt żalu doskonałego i przystąpić do niej w późniejszym terminie.
10. Zezwala się na pokropienia. Jeśli podczas pokropienia celebrans przechodzi przez kościół, ma mieć założoną maskę, zasłaniającą usta i nos.
11. Należy zachęcać wszystkich wiernych do przeżywania liturgii Triduum Paschalnego i Wielkanocy w gronie rodzinnym. Materiały służące w tym pomocą zostaną udostępnione na stronie internetowej diecezji.

Rozdział II
PRZEBIEG WIELKIEGO TYGODNIA I WIELKANOCY

• 1. Niedziela Palmowa

1. Upamiętnienie wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy powinno być obchodzone wewnątrz kościoła. Należy zastosować trzecią formę przewidzianą przez Mszał Rzymski, czyli zwykłe wejście. W liturgii biskupiej można zastosować formę drugą.
2. Poświęcenie palm odbywa się jedynie podczas obrzędów.

• 2. Wielki Czwartek

1. Msza krzyżma odbędzie się w katedrze opolskiej o godz. 9.30. Mają ją koncelebrować delegaci poszczególnych dekanatów, a także przedstawiciele Kurii Diecezjalnej w Opolu, SDO oraz WMSD. Przedstawicielami wiernych świeckich będą klerycy, służba liturgiczna, delegacje: sióstr zakonnych, modlitewnej wspólnoty „Oremus”, Bractwa św. Józefa oraz Maryjnej Wspólnoty Opiekunek Dziecięctwa Bożego. Szczegóły celebracji zostaną podane w specjalnym Komunikacie.
2. Opuszcza się opcjonalny obrzęd umywania nóg.
3. Buduje się Ciemnicę i urządza w niej adorację wg zwykłego porządku. Do adoracji zachęca się zwłaszcza tych, którzy nie uczestniczyli we Mszy Wieczerzy Pańskiej.

• 3. Wielki Piątek

1. Zachęca się do odprawiania Drogi Krzyżowej.
2. W Wielkiej Modlitwie Powszechnej należy dodać wezwanie, które zostanie przekazane w odrębnym Komunikacie.
3. Adoracja krzyża odbywa się w ten sposób, że jedynie (główny) celebrans oddaje mu cześć przez pocałunek, pozostali celebransi i wierni przez procesjonalne przyklęknięcie bądź głęboki skłon przed nim. Gdy liturgia jest transmitowana, należy po zakończonej adoracji indywidualnej, unieść krzyż na chwilę cichej modlitwy.
4. Liturgię kończy Modlitwa po Komunii. Po zakończonych obrzędach Najświętszy Sakrament przenosi się do Bożego Grobu, który należy na tę okoliczność zbudować. Obnaża się ołtarz.
5. Dziś i w Wielką Sobotę zabrania się, jak to jest w zwyczaju, udostępniać wiernym krzyża do adoracji w taki sposób, aby mogli go dotykać czy całować. Krzyż powinien pozostawać na ołtarzu albo obok niego, a hołd należy mu oddawać poprzez głęboki pokłon bądź przyklęknięcie.
6. Zachęca się, aby tam, gdzie to jest możliwe, zorganizować nocną adorację Najświętszego Sakramentu przy Bożym Grobie, z zapewnieniem ciągłości obsady modlących się wiernych.

• 4. Wielka Sobota

1. Należy urządzić całodzienną adorację przy Bożym Gronie z podaniem jej zwyczajowego planu.
2. Błogosławi się pokarmy na wielkanocny stół. Przy dobrej pogodzie błogosławieństwa te należy organizować raczej na zewnątrz kościołów, zachęcając wiernych do chwili osobistej adoracji przy Bożym Grobie. Trzeba tak zwiększyć liczbę błogosławieństw, by nie dopuścić do zbytniej kumulacji wiernych, zwłaszcza jeśli błogosławieństwo pokarmów odbywa się wewnątrz kościoła.
3. Zabrania się błogosławienia pokarmów poza miejscami świętymi bądź ich okolicami.

• 5. Wigilia Paschalna

1. Liturgia rozpoczyna się wewnątrz kościoła. Do poświęcenia ognia można użyć zwykłej świecy, innej niż paschał.
2. Należy poświęcić źródło chrzcielne, odnowić chrzcielne przyrzeczenia i dokonać pokropienia wiernych.
3. W parafiach, w których procesja rezurekcyjna ma zwykle miejsce po zakończeniu obrzędów Wigilii Paschalnej, należy po modlitwie pokomunijnej wystawić Najświętszy Sakrament na ołtarzu, po czym, pomijając procesję, odśpiewać Te Deum i udzielić sakramentalnego błogosławieństwa, chyba że możliwe jest urządzenie procesji z udziałem jedynie służby liturgicznej wewnątrz kościoła. Radość wielkanocną mają oznajmiać przede wszystkim bijące dzwony.

• 6. Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego

1. W parafiach, w których procesja rezurekcyjna zwyczajowo ma miejsce rano, należy Najświętszy Sakrament wystawić przed Mszą przy Bożym Grobie, zachować zwyczajowe śpiewy i pomijając procesję, zakończyć je Te Deum, udzielić błogosławieństwa sakramentalnego, a Mszę rozpocząć od Gloria, chyba że możliwe jest urządzenie procesji z udziałem jedynie służby liturgicznej wewnątrz kościoła.
2. Należy odprawić świąteczne Nieszpory.

Rozdział III
PRZEPISY KOŃCOWE

1. Kuria Diecezjalna w Wielkim Tygodniu będzie przyjmować petentów do Wielkiej Środy włącznie, a po Wielkanocy od środy w jej Oktawie w zwykłych godzinach urzędowania, czyli od 9.00 do 13.00 i od 14.00 do 16.00 (w Wielką Środę do 13.00).
2. W razie jakichkolwiek wątpliwości czy trudności interpretacyjnych w rozumieniu zapisów niniejszego Dekretu należy zwrócić się do Biskupa Opolskiego, do którego należy autentyczna interpretacja wydawanego przez niego prawa, a także do tych, którym w tej szczególnej sytuacji ją powierzył, tj. do wikariuszy generalnych, wikariusza biskupiego ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, kanclerza, dyrektora Wydziału Duszpasterskiego i oficjała, dostępnych drogą służbowego maila.
3. Z uwagi na dynamiczną sytuację w kraju niniejsze zarządzenia mogą ulec zmianie. Proszę duszpasterzy o częstsze sprawdzanie służbowej poczty elektronicznej.

Na owocne przeżywanie misteriów męki, śmierci i chwalebnego zmartwychwstania Pana naszego Jezusa Chrystusa wszystkim z serca błogosławię.

  Kanclerz Kurii           Biskup Opolski
ks. Wojciech Lippa          + Andrzej Czaja 

Z wielkim smutkiem zawiadamiamy, że 15 marca br. przed godziną 17.00 zmarł bp Gerard Kusz. 

Program ceremonii pogrzebowych:
Uroczystości pogrzebowe śp. Biskupa Gerarda rozpoczęły się 19 marca 2021 r. o godz. 19.00 eksportą i Mszą św. w katedrze Św. Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach. 20 marca 2021 r. o godz. 11.00 sprawowana była Msza święta w katedrze Św. Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach pod przewodnictwem kardynała Kazimierza Nycza. Po południu o godz. 16.30 odbyła się Msza św. w rodzinnej parafii śp. Biskupa Gerarda w Dziergowicach, a następnie złożono ciało na miejscowym cmentarzu. Biskupi diecezji opolskiej wraz ze wspólnotą seminaryjną i przybyłymi kapłanami odprawili Mszę św. w intencji Zmarłego w środę 24 marca 2021 r. o godz. 15.00 w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu.

Biskup Gerard Kusz urodził się 23 października 1939 roku w Dziergowicach. Szkołę Podstawową ukończył w rodzinnych Dziergowicach. Maturę zdał w Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kasprowicza w Raciborzu. Studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie rozpoczął w 1957 roku. Święcenia kapłańskie przyjął 24 czerwca 1962 roku w Opolu. Po święceniach pracował jako wikariusz w parafii Chrystusa Króla w Gliwicach i Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu. W latach 1973-1974 pełnił funkcję prefekta w WSD Śląska Opolskiego w Nysie. Studia na KUL (w specjalizacji katechetycznej) rozpoczął w 1974 roku. W 1976 roku uzyskał tytuł magistra teologii, a w 1978 roku obronił pracę doktorską. W 1978 roku został mianowany wykładowcą katechetyki, pedagogiki i teologii pastoralnej w WSD Śląska Opolskiego w Nysie. W tym też czasie pełnił funkcje: członka Rady Naukowej Diecezjalnego Instytutu Pastoralnego w Opolu (Filia KUL), diecezjalnego wizytatora nauki religii, cenzora książek religijnych, sekretarza Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów oraz prezesa wojewódzkiego oddziału TP KUL w Opolu. W latach 1983-1985 był wicerektorem WSD Śląska Opolskiego w Nysie. Dnia 27 czerwca 1985 roku mianowany został biskupem pomocniczym diecezji opolskiej. Konsekracja miała miejsce 15 sierpnia 1985 roku. W diecezji opolskiej powierzono jego pieczy: sprawy katechetyczne, wizytatorów diecezjalnych, sprawy kultury chrześcijańskiej, Klubów Inteligencji Katolickiej, TP KUL, sprawy rekolekcyjno-formacyjne laikatu. Sprawował szczególną opiekę nad raciborskim rejonem duszpasterskim. 25 marca 1992 roku został biskupem pomocniczym nowopowstałej diecezji gliwickiej. W diecezji pełnił funkcje: wikariusza generalnego, przewodniczącego Wydziału Nauki i Kultury Chrześcijańskiej. Od 1985 roku należał do Komisji Katechetycznej Episkopatu Polski. Był wiceprzewodniczącym Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. W czasie swojej posługi w diecezji gliwickiej był Przewodniczącym Wydziału Nauki i Kultury Kurii Gliwickiej oraz Wikariuszem Generalnym. Należał do Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów. Dużo uwagi i czasu poświęcał katechetom w diecezji. Chętnie udawał się z posługą pasterska do wspólnot w diecezji. W dniu 15 listopada 2014 roku, w związku z przekroczeniem wieku emerytalnego, papież przyjął jego rezygnację z urzędu biskupa pomocniczego diecezji gliwickiej.

14 marca br. zmarł ks. Oswald Bobrzik, kapelan J. Świątobliwości, emerytowany proboszcz parafii Trójcy Świętej w Ciasnej. Ur. 10.09.1934 r. w Krzyżanowicach, wyświęcony 21.06.1959 r. w Opolu. 

▍Eksportacja odbyła się we wtorek, 16 marca 2021 r. o godz. 17:00 w kościele parafialnym Trójcy Świętej w Ciasnej;

▍Pogrzeb odbył się w środę, 17 marca 2021 r. o godz. 10:30 w kościele parafialnym Trójcy Świętej w Ciasnej.

Ks. Oswald Bobrzik urodził się 10 września 1934 r. w Krzyżanowicach w rodzinie Ignacego i Zofii zd. Klon. Naukę w szkole podstawowej rozpoczął w 1940 r., musiał ją jednak przerwać ze względu na działania wojenne. Po ukończeniu szkoły podstawowej kontynuował naukę w Gimnazjum Handlowym, które ukończył w 1951 r. i zaczął uczęszczać do Technikum Finansowego, w którym w 1953 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Postanowił wtedy zapisać się do 11. klasy szkoły ogólnokształcącej dla pracujących, aby pogłębić swoje wiadomości i powtórnie zdał w niej w 1954 r. egzamin maturalny. W 1954 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Śląska Opolskiego w Nysie. Święcenia kapłańskie przyjął 21 czerwca 1959 r. w prokatedrze pw. Podwyższenia Krzyża Świętego Opolu z rąk bp. Franciszka Jopa. Po święceniach był wikariuszem w parafiach: Opole- Półwieś (1959-1962), Gliwice – św. Antoniego (1962-1964) i Zabrze – św. Józefa (1964- 1969). W 1969 r. został duszpasterzem parafii Trójcy Świętej w Ciasnej najpierw jako wikariusz-kooperator, a od 15 września 1980 r. jako proboszcz i posługę tę pełnił aż do przejścia na emeryturę w sierpniu 2009 r. Był budowniczym kościoła parafialnego, po tym jak doszczętnie spłonął poprzedni drewniany kościół. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Domu Księży Emerytów w Opolu. Biskup Opolski nadał mu w 1994 r. tytuł dziekana honorowego, a w 1999 r. – radcy duchownego. W 2017 r. został uhonorowany tytułem kapelana Jego Świątobliwości. Zmarł 14 marca 2021 r.

Polecajmy śp. ks. Oswalda Bożemu Miłosierdziu: Miłosierny Boże, spraw, aby Twój sługa, kapłan Oswald, którego w ziemskim życiu zaszczyciłeś świętym posłannictwem, radował się wiecznie w niebieskiej chwale. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.