„Nasza wiara w Boga, przekazywana tu, na opolskiej ziemi, z pokolenia na pokolenie, to wielki skarb, którego trzeba strzec, a zarazem zobowiązanie do troski o nią i jej przekaz następnym pokoleniom” – mówił biskup opolski Andrzej Czaja w homilii Mszy św., podczas której ponownie otwarto katedrę opolską i poświęcono nowy ołtarz. Całkowite zamknięcie katedry było spowodowane czterdziestoma miesiącami intensywnych prac renowacyjnych, które rozpoczęły się niemal dziesięć lat temu.
Biskup opolski podkreślił w homilii, że w obchody otwarcia katedry opolskiej splatają się wiara, historia i wdzięczność. „Przychodząc do tej świątyni, zawsze wiedzieliśmy, że Pan tu jest, ale nie wiedzieliśmy o wielu rzeczach, które przez wieki skrywała ta świątynia” – zaznaczył.
Nawiązując do biblijnej sceny snu Jakuba, bp Czaja zauważył, że przeprowadzone badania archeologiczne pozwoliły „nie we śnie, lecz na jawie” odkryć bogactwo początków chrześcijaństwa na ziemi opolskiej. „Ujrzeliśmy wyraziste i dobrze zachowane materialne ślady rozwiniętego chrześcijaństwa na opolskiej ziemi, sięgające XIII wieku” – nadmienił, wskazując, że dziś stają się one „wartością dodaną katedry, nie przez dodanie czegoś nowego, lecz przez odsłonięcie tego, co było zakryte i nieznane”.
„Mam na myśli elementy pierwotnej świątyni, świadectwa jej przebudowy i rozwoju na przestrzeni wieków, odkryte schody w wieżach i murach, krypty pod kaplicą adoracji i kaplicą św. Anny, pozostałości posadzki XIII-wiecznej oraz tej z czasów panowania księcia Jana II Dobrego, a także udostępnienie krypty z pochówkiem pierwszego biskupa opolskiego Franciszka Jopa”. Szczególne znaczenie – jak zaznaczył – ma również możliwość dalszego udostępniania odkrytych artefaktów wraz z wynikami badań.
„Nadrzędną wartością w wymiarze religijnym jest jednak dotarcie do podstawy pierwotnego ołtarza” – podkreślił biskup. Oznacza ono bowiem „dotarcie do serca romańskiej kolegiaty, miejsca składania Najświętszej Ofiary Chrystusa, co stanowi o świętości tego miejsca co najmniej od XIII wieku”. „Dlatego w nowej posadzce wyraźnie zaznaczono jego lokalizację ciemniejszym kolorem kamienia” – dodał. W nawiązaniu do konstrukcji pierwotnego ołtarza w romańskiej kolegiacie powstał nowy ołtarz, zbudowany ze „starych kamieni pozyskanych w trakcie renowacji, co jest wymownym znakiem jedności naszej wiary z wiarą naszych ojców”.
Wyjaśniając symbolikę nowego ołtarza, bp Czaja mówił, że „do podstawy romańskiej dodano gotyckie kamienie, a na nich osadzono nową kamienną płytę – stół eucharystyczny, do którego Pan stale nas zaprasza”, a całość dopełniają drewniane sceny zapowiadające Najświętszą Ofiarę Chrystusa. „Modlitwa poświęcenia i obrzęd namaszczenia sprawią, że odnowiona katedra stanie się ponownie prawdziwie domem Boga i bramą do Nieba dla tych, którzy będą się tu gromadzić” – dodał.
Biskup opolski złożył w ołtarzu relikwie świętych i błogosławionych: Świętych Pierwszych Męczenników Kościoła Rzymskiego, św. Jacka, św. Jadwigi Śląskiej, bł. Bronisławy, bł. Czesława, bł. Marii Luizy Merkert oraz bł. Alojzego Ligudy.
Na zakończenie biskup wezwał do wdzięczności i odpowiedzialności za dziedzictwo wiary. „Dziękujmy Bogu za wiarę naszych ojców, jej dziedzictwo i żywotność w naszych sercach. Nasza wiara w Trójjedynego Boga, przekazywana tu, na opolskiej ziemi, z pokolenia na pokolenie, to wielki skarb, którego trzeba strzec, a zarazem zobowiązanie do troski o nią i jej przekaz następnym pokoleniom” – wzywał. Przypominając słowa Jezusa: „Ja jestem światłością świata”, Biskup Opolski zachęcał, by „iść do Pana i podążać za Nim drogą zbawienia, aby ciemność nas nie ogarnęła”.
Monika Chrzanowska
Najważniejsze daty w dziejach katedry w Opolu:
początek XI w. wg tradycji powstaje pierwszy kościół pw. św. Krzyża w Opolu.
1024 biskup wrocławski Klemens przekazuje do Opola relikwie drzewa krzyża.
1223 pierwszy dokument potwierdzający istnienie kościoła parafialnego pw. Znalezienia Krzyża Świętego.
początek XIII w. utworzenie kapituły i kolegiaty w Opolu.
1295 ukończenie budowy romańskiej świątyni i przywrócenie praw parafii.
1415 pożar niszczy kościół.
1520 ukończenie odbudowy świątyni.
1615 kolejny wielki pożar trawi kolegiatę.
1702 przeniesienie obrazu Matki Boskiej z Piekar do kościoła Trójcy Świętej w Opolu.
1810 sekularyzacja na Śląsku i kasata kolegiaty.
1813 obraz Matki Boskiej zostaje umieszczony w bocznym ołtarzu kościoła.
1897-1902 gruntowna renowacja świątyni, powstają m.in. obecne wieże kościoła.
1945 podniesienie kościoła do rangi prokatedry.
1963-1966 renowacja kościoła przed milenium Chrztu Polski.
1972 erygowanie diecezji opolskiej, kościół zostaje katedrą.
21 VI 1983 koronacja obrazu Matki Boskiej Opolskiej przez Jana Pawła II.
2015-2025 renowacja katedry pod hasłem „Z szacunku dla przeszłości zadbajmy o przyszłość”.