Archiwum Diecezjalne
Archiwum zostało erygowane 25 stycznia 1986 r. przez ordynariusza opolskiego ks. bp. Alfonsa Nossola. Mieści się w gmachu Muzeum Diecezjalnego. Posiada Statut i Regulamin.
Znak: ADOp.
Adres:
ul. kard. Kominka 1a
45-032 Opole
tel. 77 441 28 20
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Kierownik:
Ks. dr Sebastian Krzyżanowski
Dni i godziny przyjęć interesantów:
wtorek - godz. 11.00-20.00
ZASÓB ARCHIWUM DIECEZJALNEGO W OPOLU
Obecnie bazę zasobu Archiwum stanowią zasadniczo akta z okresu od utworzenia Administracji Apostolskiej (1945) do objęcia rządów w diecezji przez ks. bp. Alfonsa Nossola (1977).
Zespoły archiwalne:
STAN PRAWNY DIECEZJI OPOLSKIEJ
RELACJA OPOLE - STOLICA APOSTOLSKA
RELACJA OPOLE - PRYMAS I EPISKOPAT
ORDYNARIUSZE OPOLSCY
BISKUPI POMOCNICZY
KURIA OPOLSKA
RADA KONSULTORÓW (INNE KOLEGIA I KOMISJE DIECEZJALNE)
WYDZIAŁ (REFERAT) KATECHETYCZNY
WYŻSZE SEMINARIUM DUCHOWNE
CARITAS
DUSZPASTERSTWO
SŁUŻBA BOŻA - LITURGIA I KULT
STOWARZYSZENIA I ZWIĄZKI
WYDAWNICTWO I KSIĘGARNIA ŚW. KRZYŻA W OPOLU, KSIĘGARNIA VERITAS
ZGROMADZENIA ZAKONNE MĘSKIE
ZGROMADZENIA ZAKONNE ŻEŃSKIE
DEKANATY
PARAFIE (W ARCHIWUM REGISTRATURY KURII)
DUCHOWIEŃSTWO (AKTA PERSONALNE ZMARŁYCH KSIĘŻY W ARCHIWUM REGISTRATURY KURII)
Jednocześnie trwa akcja przejmowania akt z Kurii Biskupiej, porządkowanie ich i systematyzacja. Archiwum przejmuje także w depozyt niektóre, cenniejsze akta (księgi metrykalne, kroniki) z parafii diecezji opolskiej.
Osobny zbiór stanowią mikrofilmy zachowanych akt metrykalnych parafii wchodzących w skład diecezji opolskiej.
Księgozbiór podręczny:
Zawiera podstawowe encyklopedie, słowniki, schematyzmy diecezjalne, czasopisma ("Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne", "Archiv für schlesische Kirchengeschichte"), pozycje o Śląsku i diecezji opolskiej.
STATUT ARCHIWUM DIECEZJALNEGO W OPOLU
Zasady ogólne
1. Diecezja Opolska posiada własne archiwum, które nosi nazwę: Archiwum Diecezjalne w Opolu.
2. Archiwum Diecezjalne w Opolu jest samoistną instytucją diecezjalną i rządzi się niniejszym Statutem oraz załączonym do niego Regulaminem.
3. W sprawach finansowych i budżetowych Archiwum Diecezjalne uwzględniane jest przez Referat Finansowy Kurii Diecezjalnej w Opolu.
Cel i zadania
4. Archiwum Diecezjalne w Opolu spełnia następujące zadania:
- przechowuje, zabezpiecza i konserwuje posiadane akta;
- porządkuje i brakuje akta, inwentaryzuje je i opracowuje naukowo;
- udostępnia materiały archiwalne organom władzy diecezjalnej oraz osobom i instytucjom kościelnym, naukowym i innym w granicach przewidzianych przez regulamin Archiwum;
- wykonuje - w miarę możliwości - na prośbę zainteresowanych, drobne prace i wypisy z akt;
- sprawuje nadzór nad składnicami akt w Kurii Diecezjalnej i Sądu Duchownego oraz nad archiwaliami parafialnymi i dekanalnymi w Diecezji;
- poszerza zasoby nabytkami z terenu Diecezji;
- prowadzi własne prace naukowe.
5. Archiwum Diecezjalne posiada - oprócz magazynów, zawierających właściwe zbiory - pracownię naukową wraz z księgozbiorem podręcznym. Zasób archiwalny
W skład zbioru Archiwum Diecezjalnego w Opolu wchodzą:
- archiwalia wytworzone przez instytucje i urzędy kościelne na terenie Diecezji Opolskiej od 1945 r., czyli od utworzenia samodzielnej jednostki Administracji Apostolskiej, przekształconej w Diecezję Opolską w 1972 r.;
- archiwalia dotyczące obecnego terenu Diecezji Opolskiej, gł. akta wizytacyjne, instytucji kościelnych w postaci kapituł kolegiackich, szkół oraz lokalne parafii (ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu);
- archiwa dekanalne i parafialne;
- archiwalia zakonów (zgromadzeń) i klasztorów z terenu Diecezji;
zbiory kartograficzne i fotograficzne odnoszące się do terenu Diecezji Opolskiej;
7. Archiwum Diecezjalne powiększa swe zasoby przez napływ archiwaliów nowszych ze składnic Kurii Diecezjalnej po 10-15 latach od ich zamknięcia oraz z parafii i dekanatów, szczególnie sprzed 1945 r., także w depozyt. Organizacja Archiwum
8. Archiwum Diecezjalne w Opolu podlega bezpośrednio Biskupowi Ordynariuszowi Diecezji Opolskiej, który dla zarządzania tą instytucją ustanawia dyrektora.
9. Dyrektor Archiwum Diecezjalnego sprawuje bezpośredni zarząd wewnętrzny i zewnętrzny instytucją, a więc:
reprezentuje Archiwum na zewnątrz;
odpowiada za całość i należyty stan zbiorów;
wypełnia zadania wymienione w p. 6 i 7 niniejszego Statutu;
kieruje pracownią naukową i zarządza księgozbiorem podręcznym;
prowadzi kancelarię własną Archiwum;
nie może - bez pozwolenia Ordynariusza - alienować żadnego dokumentu i rękopisu;
statutowo raz w roku, także na każde wezwanie składa Ordynariuszowi sprawozdanie pisemne z działalności Archiwum.
10. Do pomocy w pracy w Archiwum dyrektor ma delegowanego i zatwierdzonego przez Biskupa Ordynariusza pracownika.
11. Archiwum używa podłużnej pieczęci: Archiwum Diecezjalne w Opolu.
Opole, 23 grudnia 1988 r.
A. Nossol, biskup opolski
REGULAMIN ARCHIWUM DIECEZJALNEGO W OPOLU
1. Materiały archiwalne, przechowywane w Archiwum Diecezjalnym w Opolu, za wyjątkiem akt zastrzeżonych, są udostępniane dla osób i instytucji pracujących naukowo w pracowni Archiwum.
2. Zezwolenia na korzystanie z akt udziela dyrektor Archiwum na pisemną prośbę zainteresowanego.
3. W prośbie kierowanej do dyrekcji Archiwum należy podać:
- materiały archiwalne, z jakich badacz pragnie korzystać,
- temat zamierzonej pracy i jej charakter (dyplomowa, magisterska, doktorska, artykuł do druku itp.),
- zobowiązanie do przestrzegania przepisów niniejszego Regulaminu,
- zobowiązanie o dostarczeniu l egz. ogłoszonej drukiem pracy.
4. Materiałów udostępnianych jednemu badaczowi zasadniczo nie udziela się innym pracownikom.
5. Korzystanie z materiałów zastrzeżonych wymaga uzyskania zezwolenia Biskupa Ordynariusza.
6. Korzystającym nie wolno zmieniać porządku ułożenia materiałów archiwalnych, dokonywać w tekście zmian, czynić notatek i znaków oraz brudzić akt.
7. Po ukończeniu kwerendy badacz obowiązany jest osobiście zdać wypożyczone akta i książki kierownikowi archiwum i poinformować, w jakiej mierze skorzystał z dostarczonych źródeł.
8. W razie stwierdzenia uchybień przeciwko przepisom Regulaminu, korzystającemu może być cofnięte pozwolenie na korzystanie z archiwaliów i książek.
9. Archiwum Diecezjalne w Opolu nie wypożycza swoich zbiorów na zewnątrz.
Opole, 23 grudnia 1988 r.
A. Nossol, biskup opolski
Publikacje o archiwum
Dekret erekcyjny Archiwum Diecezjalnego w Opolu, "Wiadomości Urzędowe Diecezji Opolskiej" 44(1989) nr 9, s. 245.
Statut i Regulamin Archiwum Diecezjalnego w Opolu, "Wiadomości Urzędowe Diecezji Opolskiej" 44(1989) nr 9, s. 246-249.
J. Kopiec, Funkcje archiwum kościelnego, "Wiadomości Urzędowe Diecezji Opolskiej" 44(1989) nr 9, s. 249-264.
J. Kopiec, Archiwa parafialne w Diecezji Opolskiej, "Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne" 75(2001), s. 161-167.